Termin due diligence na stałe wszedł do słownika inwestorów. Oznacza on pogłębioną analizę sytuacji przedsiębiorstwa przed jego wyceną. Często wykonuje się również due diligence nieruchomości.

Co powinien obejmować dobry due diligence?

Odpowiedź na to pytanie w dużej mierze zależy od specyfiki audytowanego przedsiębiorstwa. Inaczej będzie wyglądało badanie małej firmy produkcyjnej, a inaczej spółki giełdowej operującej na danych osobowych, z oddziałami zagranicznymi i wdrożoną polityką CSR. Jednak zawsze można wyznaczyć pewne ramy i zagadnienia, które muszą się znaleźć w każdym badaniu. W pierwszej kolejności należy zidentyfikować ryzyka związane zarówno z samą transakcją, jak i z przyszłym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Do prawidłowego określenia ryzyka konieczna jest identyfikacja kilku czynników.

Ryzyka prawne 

Bezpieczeństwo prawne przedsiębiorstwa to złożone zagadnienie, na które składają się kwestie takie jak jego forma prawna, zawarte umowy, struktura należności oraz liczba spraw sądowych. Dobre przygotowanie tej części audytu pozwoli uniknąć problemów takich jak roszczenia osób trzecich czy późniejsze próby podważenia wyceny podmiotu. Rzetelny przegląd zawartych umów w połączeniu z audytem księgowym jest podstawą przy ustalaniu składników majątku przedsiębiorstwa, ponieważ może okazać się, że przedmioty wykazane na stanie magazynowym w rzeczywistości znajdują się na nim na podstawie umów komisowych albo umów z odroczonym terminem przeniesienia własności. Istotne jest również ustalenie stanu prawnego oznaczeń handlowych i znaków towarowych oraz innych praw własności intelektualnej, którymi posługuje się przedsiębiorstwo.

Ryzyka finansowe i podatkowe

Ta grupa ryzyk jest ściśle powiązana z sytuacją prawną podmiotu. Dlatego dobrze jest potraktować oba aspekty procesu całościowo. Aby ocenić sytuację finansową podmiotu wykonuje się analizę ksiąg, stanów magazynowych, struktury wydatków i przychodów. Na jej podstawie można wysnuć wnioski o stanie przedsiębiorstwa i o ewentualnych koniecznych do podjęcia w przyszłości działaniach. Ma to niebagatelny wpływ na wycenę transakcji.

Pozostałe ryzyka

W tej grupie należy wymienić ryzyka wynikające bezpośrednio z prowadzonej przez podmiot działalności. Wśród nich poczesne miejsce zajmują zagadnienia związane ze stosowanymi w podmiocie technologiami, sposobami zarządzania kapitałem ludzkim, pozycją na rynku czy ogólną sytuacją w sektorze.

Kiedy należy przeprowadzić due diligence?

Momentem, w którym należy przeprowadzić badanie, jest najpóźniej wstępna faza negocjacji. Na tym etapie strony wyraziły dopiero zainteresowanie transakcją i ewentualne wycofanie się z niej nie będzie miało poważnych konsekwencji finansowych i biznesowych.

Kto przeprowadza due diligence?

Do przeprowadzenia badania najlepiej zaangażować zewnętrznych specjalistów, którzy będą mieli obiektywne spojrzenie na sytuację. Ze względu na jego charakter warto powierzyć jego przeprowadzenie doświadczonym radcom prawnym. Może być to kancelaria wybrana do obsługi całej transakcji lub taka, która tylko wykona badanie i przekaże wnioski. Istotne jest natomiast, aby wybrana kancelaria radców prawnych była wyspecjalizowana w prawie gospodarczym i handlowym.

Due diligence jest istotnym elementem planowania transakcji. Najwłaściwsze i zapewniające maksymalne bezpieczeństwo jest powierzenie jego przeprowadzania doświadczonym specjalistom.