W związku z obowiązującym w UE od 2006 roku zakazem stosowania antybiotyków jako stymulatorów wzrostu, wśród hodowców zwierząt zwiększyło się zainteresowanie produktami fitogennymi. Przyczyną tego jest również większa świadomość społeczeństwa w zakresie żywienia oraz rosnące zainteresowanie produktami naturalnymi. Chemiczne właściwości ziół uwarunkowane są zawartością fitogenów, czyli substancji czynnych biologicznie. Do roślin bogatych w te związki należą m.in. mięta, rumianek, czosnek, kminek, anyż, goździki czy cynamon. Fitogeny to naturalne substancje stosowane jako roślinne dodatki paszowe. Do związków tych należą głównie olejki eteryczne, takie jak tymol, cynamonaldehyd, β-jonina czy karwakrol.
Wpływ fitogenicznych dodatków paszowych na efektywność hodowli
Zwierzęta uzyskują wysokie przyrosty głównie za sprawą dobrze zbilansowanej diety. Podstawą do stworzenia wysokiej klasy fitogenicznych dodatków paszowych jest znajomość naturalnego bogactwa roślin i umiejętność pozyskiwania z nich ekstraktów. Wspomniane substancje są obecne w roślinach w niewielkim stężeniu, ale mają bardzo silne działanie. Odpowiednie połączenie tych związków ma charakter synergistyczny – obecność kilku połączonych ze sobą fitogenów skutkuje silniejszym działaniem, aniżeli zastosowanie ich pojedynczo. Należy jednak pamiętać, iż wykorzystywanie w hodowli fitogenów wiąże się z obowiązkiem przestrzegania regulacji prawnych z zakresu bezpieczeństwa żywności i rolnictwa. Żywienie zwierząt oparte na paszach o odpowiedniej zawartości składników odżywczych utrzymuje poszczególne osobniki w dobrej kondycji zdrowotnej, co przyczynia się do optymalizacji kosztów.
Działanie fitobiotyków
Fitogeniczne dodatki paszowe stosowane w diecie zwierząt hodowlanych:
- oddziałują korzystnie na perystaltykę układu pokarmowego,
- zwiększają wydajność i produktywność hodowli,
- przyczyniają się do poprawy mikroflory jelitowej,
- aktywują działanie mechanizmów odpornościowych,
- pobudzają apetyt,
- wpływają pozytywnie na skład jakościowy mięsa.
Wyniki badań nad fitogenami
Wieloletnie badania nad fitogenami dowiodły, że regularne stosowanie ich w diecie zwierząt korzystnie wpływa na przyswajanie składników odżywczych. Zaobserwowano również zmniejszenie emisji amoniaku, co świadczy o efektywniejszym wykorzystywaniu białka paszowego przez zwierzęta. W wyniku specjalistycznych badań i pod wpływem ogólnego rozwoju nauki stworzono wiele naturalnych preparatów, które powinny stanowić jeden z elementów zbilansowanej diety zwierząt hodowlanych. Najczęściej występują w formie sypkiej. Zaleca się podawanie sprawdzonych dodatków fitogenicznych, takich jak na przykład AdiCox® AP oraz Salmol, które można bezpiecznie stosować przy hodowli wszystkich rodzajów zwierząt hodowlanych. Ich dodatkową zaletą jest brak karencji. Fitobiotyk jako dodatek do pasz może być bowiem suplementowany przez cały okres hodowli danego zwierzęcia.
Fitogeniczne dodatki paszowe mają za zadanie podwyższanie jakości produktów pochodzenia zwierzęcego. Stosowanie mieszanek na bazie fitogenów prowadzi do zwiększenia spożycia pasz, a co za tym idzie wzmożonych przyrostów osiąganych przez zwierzęta hodowlane. Warto podkreślić, że naturalne dodatki paszowe, z powodzeniem mogą być wykorzystywane jako zamienniki antybiotyków. Żywienie zwierząt hodowlanych paszami na bazie naturalnych składników zasadniczo pozytywnie wpływa więc na ekonomizację produkcji.