Miasto Stołeczne Warszawa od wielu lat
współfinansuje działania policji. W 2020 roku jest to kwota ponad 6 mln zł. Co
roku współfinansujemy ponad 20 tys. patroli policji na ulicach miasta. W tym
roku dofinansowujemy utrzymanie 16 koni służbowych, zakupiliśmy 3 psy służbowe
czy sprzęt medyczny dla Samodzielnego Podddziału Kontrterorrystycznego. W
poprzednich latach przekazaliśmy policji 51 radiowozów czy urządzenia
specjalistyczne dla Laboratorium Kryminalistycznego Komendy
Stołecznej Policji.
Ostre
działania policji wobec mieszkańców
Jednak w ciągu ostatnich kilkunastu
dni, policja zmieniła sposób działania wobec mieszkańców Warszawy. Na ulicach
stolicy dochodziło do ostrej interwencji policji wobec pokojowych,
spontanicznych zgromadzeń. Na pl. Powstańców Warszawy nieumundurowani
policjanci użyli przeciwko demonstrantom pałek teleskopowych i gazu.
–
Jeszcze kilka tygodni temu policja zajmowała się chronieniem demonstrantów.
Widać, że obecnie przez polecenia polityczne policja jest zmuszana do
naruszania podstawowych zasad, jakimi powinna się kierować – powiedział Rafał Trzaskowski, prezydent
m.st. Warszawy.
Zasady
działania policji
Tymi zasadami przewidzianymi w prawie są:
1. Podstawową zasadą
działania policji jest nieużywanie siły w trakcie podejmowanych czynności wobec
pokojowo nastawianych demonstrantów.
2. Użycie tzw.
środków przymusu bezpośredniego powinno być ostatecznością, a ich zastosowanie
w sytuacji, w której siły policyjne są zdecydowanie większe niż liczba
demonstrantów musi być uzasadnione szczególną sytuacją.
3. Każde odstępstwo
od reguły „nie używania siły w trakcie podejmowanych czynności”, a więc każdy
przypadek użycia tzw. środków przymusu bezpośredniego wobec demonstrantów musi
być uzasadniony w szczególny sposób i może mieć miejsce tylko jeśli wszystkie
inne działania „nie siłowe” nie przyniosą adekwatnego rezultatu.
4. Zastosowane przez
policję środki przymusu muszą być proporcjonalne (adekwatne) do zaistniałych
okoliczności w tym: zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi (w tym policjantów).
Zasadą jest zastosowanie środków, które z jednej strony przyniosą spodziewany
rezultat, ale równocześnie będą najmniej dolegliwe dla demonstrantów.
5. W trakcie działań
policji każdy funkcjonariusz musi być oznakowany zgodnie z obowiązującymi
przepisami, a oznakowanie to musi być czytelne i jednoznaczne.
6. Niedopuszczalne
jest podejmowanie działań wobec pokojowych demonstrantów w trakcie operacji
wcześniej przygotowywanych przez funkcjonariuszy „po cywilnemu”.
7. Po każdym użyciu
siły w tym środków przymusu bezpośredniego wobec demonstrantów musi zostać
przygotowany raport, który jest przedstawiony właściwej Komisji Sejmowej.
Raport ten musi odpowiedzieć na następujące pytania:
- Czy użycie siły było zgodne z prawem?
- Czy użyta siła była proporcjonalna wdanych okolicznościach?
- Czy rozważono inne opcje? Jeżeli tak, jakie to były opcje?
- Dlaczego odrzucono te opcje?
- Kto wydał polecenie użycia siły?
- Czy metoda użycia siły była zgodna z policyjnymi procedurami i
szkoleniami? - Policja szczegółowo dokumentuje sytuacje w których musiała zostać
użyta siła. Dokumentacja służy między innymi do odpowiedzi na powyższe pytania
oraz umożliwia stwierdzeni kto i za co ponosi odpowiedzialność.
8. Przed każdym użyciem broni lub środków przymusu bezpośredniego
policjanci powinni ostrzegać, chyba że jest to w oczywisty sposób bezcelowe lub
nieodpowiednie.
9. Czynności legitymowania demonstrantów nie mogą zamieniać się w
zatrzymanie czy chwilowe pozbawienie wolności danej osoby – powinny trwać
krótko.
Zapowiedź wstrzymania współfinansowania
W weekend i w
kolejnych dniach zapowiedziane są kolejne pokojowe demonstracje. Będziemy
uważnie obserwować działania policji w tym czasie. Jeśli znów dojdzie do
łamania wyżej wymienionych standardów, prezydent m.st. Warszawy Rafał
Trzaskowski wraz z włodarzami innych miast w Polsce rozważy zawieszenie współfinansowania
policji z samorządowych budżetów.
